KHỞI NGHIỆP TỪ CÂY GIỐNG CẤY MÔ

hohoaian

KHỞI NGHIỆP TỪ CÂY GIỐNG CẤY MÔ: HÀNH TRÌNH ĐẦU TƯ BÀI BẢN VÀ GIÁ TRỊ BỀN VỮNG

Trong bối cảnh nông nghiệp Việt Nam đang chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng công nghệ cao, cây giống nuôi cấy mô ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng suất, chất lượng và tính bền vững của sản xuất nông nghiệp. Câu chuyện khởi nghiệp từ cây giống cấy mô của chị Bùi Thị Kim Thanh, ngụ huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang, là một minh chứng rõ nét cho hướng đi đúng đắn khi kết hợp tri thức khoa học với tinh thần dám nghĩ dám làm.

HÀNH TRÌNH RỜI VIỆN NGHIÊN CỨU ĐỂ KHỞI NGHIỆP

Sinh năm 1993, chị Bùi Thị Kim Thanh từng là nghiên cứu viên công tác tại Bộ môn Công nghệ sinh học, sinh lý, sinh hóa và sau thu hoạch thuộc Viện Cây ăn quả miền Nam. Với nền tảng chuyên môn vững chắc cùng nhiều năm tiếp cận thực tế nghiên cứu, chị sớm nhận ra tiềm năng to lớn của công nghệ nuôi cấy mô trong việc giải quyết bài toán giống cây trồng sạch bệnh, đồng đều và ổn định.

Năm 2019, sau nhiều trăn trở, chị Thanh quyết định xin nghỉ việc để khởi nghiệp. Cùng với chồng, chị dốc toàn bộ vốn liếng tích lũy, đầu tư hơn 2 tỷ đồng xây dựng phòng thí nghiệm, nhà lưới và hệ thống trang thiết bị hiện đại, chính thức thành lập cơ sở Cây giống – Cây cấy mô 5Q. Trong mô hình này, chị Thanh đảm nhiệm toàn bộ quy trình nghiên cứu và nhân giống, trong khi chồng chị hỗ trợ chăm sóc cây tại khu nhà lưới sau giờ làm việc tại Viện.

Quyết định rời môi trường nghiên cứu ổn định để bước vào con đường khởi nghiệp đầy rủi ro là lựa chọn không hề dễ dàng. Tuy nhiên, theo chị Thanh, động lực lớn nhất chính là mong muốn mang lại nguồn cây giống chuẩn, sạch bệnh, giá hợp lý cho nông dân địa phương, góp phần giảm chi phí sản xuất và nâng cao hiệu quả canh tác.

https://vigen.vn/wp-content/uploads/2025/10/cay-chuoi-cay-mo-tai-vigen_11zon.webp

VAI TRÒ CỦA CÔNG NGHỆ NUÔI CẤY MÔ TRONG SẢN XUẤT GIỐNG

Nuôi cấy mô tế bào thực vật là tập hợp các kỹ thuật nhằm duy trì và nuôi cấy tế bào, mô hoặc cơ quan thực vật trong điều kiện vô trùng trên môi trường giàu dinh dưỡng với thành phần xác định. Nền tảng khoa học của phương pháp này dựa trên khả năng toàn năng của tế bào thực vật, tức mỗi tế bào riêng lẻ đều có thể tái sinh thành một cây hoàn chỉnh khi được cung cấp điều kiện thích hợp.

So với phương pháp nhân giống truyền thống, cây giống cấy mô có nhiều ưu điểm nổi bật như chuẩn giống, sạch bệnh và có khả năng sản xuất số lượng lớn trong thời gian ngắn với chất lượng đồng đều. Đây cũng chính là lý do khiến ngày càng nhiều nhà vườn, hợp tác xã và doanh nghiệp nông nghiệp quan tâm đến nguồn giống nuôi cấy mô. Các thông tin tổng quan về công nghệ sinh học và ứng dụng trong sản xuất giống hiện nay có thể tham khảo thêm tại https://vigen.vn/.

NHIỀU NĂM KIÊN TRÌ NGHIÊN CỨU VÀ THỬ NGHIỆM

Dù có nền tảng chuyên môn vững, giai đoạn đầu khởi nghiệp của chị Thanh không tránh khỏi vô vàn khó khăn. Nhiều giống cây trước đây chị chưa từng trực tiếp nghiên cứu, buộc phải bắt đầu lại từ đầu. Để xây dựng được một quy trình nuôi cấy mô hoàn chỉnh, chị phải thực hiện lặp đi lặp lại hàng trăm thí nghiệm, điều chỉnh từng thông số nhỏ về môi trường, hóa chất khử trùng, nồng độ hormone sinh trưởng và điều kiện nuôi cấy.

Theo chị Thanh, quy trình sản xuất cây giống cấy mô bao gồm nhiều công đoạn phức tạp. Trước hết là khâu tìm kiếm và tuyển chọn cây mẹ sạch bệnh, sinh trưởng tốt để lấy mẫu. Sau đó, mẫu được khử trùng nghiêm ngặt nhằm loại bỏ hoàn toàn nấm, vi khuẩn. Tiếp đến là giai đoạn tạo chồi, nhân nhanh số lượng chồi trong môi trường in vitro, cấy chuyền và tách cây ở giai đoạn nhân chồi. Khi chồi đạt tiêu chuẩn, chúng được chuyển sang môi trường tạo rễ trước khi đưa ra vườn ươm để thuần hóa.

Toàn bộ các bước khử trùng, tạo chồi, nhân nhanh và cấy rễ đều được thực hiện trong phòng cấy mô và kéo dài từ vài tháng đến hơn một năm tùy từng giống cây. Khi cây ra khỏi phòng cấy mô, giai đoạn chăm sóc tại nhà lưới mất thêm từ 1,5 đến 3 tháng. Tỷ lệ sống của cây khi chuyển ra môi trường tự nhiên đạt từ 80% trở lên, một con số được đánh giá là khá cao trong lĩnh vực nuôi cấy mô.

ĐA DẠNG HÓA SẢN PHẨM, TĂNG SẢN LƯỢNG

Đến nay, cơ sở của chị Thanh đã nhân giống thành công hơn 30 loại cây trồng và cây cảnh có giá trị kinh tế như khóm MD2, hoa cúc, hoa lan phi điệp, dendro và nhiều dòng kiểng lá được thị trường ưa chuộng. Mỗi năm, cơ sở cung ứng ra thị trường vài chục nghìn cây giống cấy mô và dự kiến sẽ nâng sản lượng lên 300.000–400.000 cây mỗi năm trong thời gian tới.

Không chỉ tập trung vào số lượng, chị Thanh còn chú trọng hoàn thiện chất lượng sản phẩm để tham gia các chương trình đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP đối với một số giống chủ lực như lan phi điệp, khóm MD2 và cây kiểng lá. Đặc biệt, nhóm cây kiểng lá cấy mô như Alocasia đang nhận được nhiều sự quan tâm nhờ hình thái đẹp, giá trị trang trí cao và khả năng nhân giống ổn định. Thông tin về giá trị thị trường của Alocasia cấy mô có thể tham khảo tại https://vigen.vn/gia-alocasia-cay-mo/.

LỢI THẾ CẠNH TRANH VÀ HIỆU QUẢ KINH TẾ

Một trong những yếu tố giúp sản phẩm của chị Thanh được người tiêu dùng tin tưởng là mức giá cạnh tranh đi kèm chất lượng ổn định. Nhờ chủ động được quy trình sản xuất, cây giống cấy mô tại cơ sở 5Q có giá thấp hơn so với nhiều sản phẩm cùng loại trên thị trường. Chẳng hạn, hoa cúc đồng tiền nhập từ Đà Lạt về Tiền Giang thường có giá từ 5.500 đến 6.000 đồng mỗi cây, trong khi sản phẩm tại cơ sở chỉ dao động từ 4.000 đến 4.500 đồng mỗi cây. Nhiều loại cây sống đời và kiểng lá khác cũng có giá bán thấp hơn từ 20 đến 30%.

Nhờ đó, cơ sở không chỉ mang lại thu nhập khá cho gia đình chị Thanh mà còn tạo việc làm ổn định cho 4 lao động trẻ với mức thu nhập khoảng 5 triệu đồng mỗi người mỗi tháng. Ngoài ra, chị còn tạo thêm việc làm thời vụ cho lao động nhàn rỗi tại địa phương với thu nhập từ 200.000 đến 350.000 đồng mỗi ngày.

KẾT LUẬN

Câu chuyện khởi nghiệp từ cây giống cấy mô của chị Bùi Thị Kim Thanh cho thấy vai trò then chốt của khoa học công nghệ trong phát triển nông nghiệp hiện đại. Với sự đầu tư bài bản, kiên trì nghiên cứu và định hướng thị trường rõ ràng, mô hình sản xuất cây giống cấy mô không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn góp phần cung cấp nguồn giống sạch bệnh, chất lượng cao cho nông dân. Đây chính là hướng đi bền vững, phù hợp với xu thế chuyển đổi nông nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam hiện nay.